W ostatnich latach niedobór wykwalifikowanych pracowników technicznych, takich jak spawacze, ślusarze, operatorzy wózków widłowych oraz maszyn budowlanych, stał się jednym z najpoważniejszych wyzwań, przed którymi stoi polski rynek pracy. Rosnące zapotrzebowanie na specjalistów w sektorze przemysłowym i budowlanym zmusza firmy do stosowania coraz bardziej kreatywnych metod rekrutacji, ale mimo wszystko wiele stanowisk pozostaje nieobsadzonych. Co napędza ten kryzys, jakie są jego konsekwencje i jakie działania mogą pomóc w rozwiązaniu tego problemu?

Wzrost inwestycji napędza zapotrzebowanie na specjalistów

Polska gospodarka rozwijająca się w szybkim tempie w ostatnich latach, napędzała sektor budowlany i przemysłowy notujące nieustanny wzrost. Wzrastające inwestycje infrastrukturalne, takie jak budowa autostrad, dróg ekspresowych, mostów oraz modernizacja zakładów przemysłowych, wymagały i nadal wymagają wysoko wykwalifikowanej kadry technicznej. Niestety, liczba dostępnych specjalistów na rynku pracy nie nadąża za popytem.

Według portalu „Pracuj.pl” liczba ofert pracy dla techników wzrosła o 20% w ciągu ostatniego roku, a branże przemysłowa i budowlana należą do tych, które najbardziej odczuwają brak rąk do pracy. Oczekuje się, że zapotrzebowanie na spawaczy, ślusarzy oraz operatorów wózków widłowych i maszyn budowlanych będzie dalej rosnąć, zwłaszcza w związku z planowanymi projektami infrastrukturalnymi.

Dlaczego brakuje wykwalifikowanej kadry?

Istnieje wiele czynników, które przyczyniają się do niedoboru pracowników technicznych w Polsce. Jednym z głównych powodów jest migracja zarobkowa. Polscy specjaliści są cenieni za swoje umiejętności i profesjonalizm, co sprawia, że wielu z nich decyduje się na pracę za granicą. W krajach takich jak Niemcy, Norwegia czy Holandia oferowane są znacznie wyższe zarobki oraz atrakcyjne warunki zatrudnienia. Według raportu „Rynek pracy w Polsce 2024” przygotowanego przez Polski Instytut Ekonomiczny, w ostatnich latach Polskę opuściło kilkadziesiąt tysięcy wykwalifikowanych pracowników.

Drugim istotnym czynnikiem jest niewystarczający poziom edukacji zawodowej w Polsce. Chociaż rząd i instytucje edukacyjne podejmują starania, aby poprawić ofertę kształcenia, szkoły zawodowe często nie nadążają za potrzebami przemysłu. Programy nauczania muszą być bardziej elastyczne i dostosowane do zmieniających się technologii. Wprowadzenie nowoczesnych kursów oraz większa współpraca z firmami mogłyby pomóc w zwiększeniu liczby specjalistów na rynku.

Konsekwencje dla gospodarki

Brak wykwalifikowanej kadry technicznej ma daleko idące konsekwencje dla polskiej gospodarki. Wiele projektów budowlanych i inwestycyjnych jest opóźnionych lub realizowanych z mniejszą efektywnością. Firmy budowlane i przemysłowe zmuszone są oferować wyższe stawki, co podnosi koszty realizacji projektów. Dodatkowo, ograniczona liczba pracowników spowalnia tempo inwestycji, co może negatywnie wpłynąć na wzrost gospodarczy.

Eksperci z branży podkreślają, że ten problem może wpłynąć na zdolność Polski do konkurowania na rynku europejskim. W obliczu rosnącej konkurencji ze strony innych krajów europejskich, gdzie także brakuje specjalistów, Polska musi podejmować natychmiastowe działania, aby zatrzymać odpływ kadry i przyciągać nowych pracowników do zawodów technicznych.

Jakie działania mogą poprawić sytuację?

Aby rozwiązać problem niedoboru wykwalifikowanej kadry technicznej, potrzebne są kompleksowe i długoterminowe strategie. Przede wszystkim należy skupić się na edukacji i szkoleniach zawodowych. Wprowadzenie nowoczesnych programów edukacyjnych oraz większe wsparcie dla szkół zawodowych mogą znacząco zwiększyć liczbę absolwentów z umiejętnościami dostosowanymi do potrzeb rynku. Przykłady krajów, które odniosły sukces w tym obszarze, mogą służyć jako inspiracja dla Polski.

Dla pracodawców kluczowe jest inwestowanie w rozwój swoich pracowników. Oferowanie szkoleń, certyfikacji oraz możliwości rozwoju zawodowego może pomóc w zatrzymaniu talentów w firmach. Firmy, które dbają o swoich pracowników i stawiają na ich ciągły rozwój, mają większe szanse na zdobycie i utrzymanie wykwalifikowanej kadry.

Według raportu „Future of Work” opublikowanego przez „LinkedIn” pracownicy techniczni, którzy otrzymują regularne szkolenia, są bardziej lojalni wobec swoich pracodawców i rzadziej rozważają emigrację zarobkową.

Sprawdź jak fajnypracownik.pl może wspomóc Twoją firmę!

Nowoczesne technologie i automatyzacja

Wprowadzenie nowoczesnych technologii w przemyśle oraz automatyzacja niektórych procesów to kolejna droga, która może pomóc w rozwiązaniu problemu niedoboru pracowników. Chociaż niektóre stanowiska mogą zostać zredukowane dzięki automatyzacji, inne będą wymagały jeszcze większych kompetencji. Pracownicy techniczni muszą stale podnosić swoje kwalifikacje, aby nadążyć za rozwojem technologii.

Firmy inwestujące w automatyzację powinny jednocześnie oferować pracownikom szkolenia, aby umożliwić im adaptację do nowych ról. „Automation World” wskazuje, że branża przemysłowa stoi przed wyzwaniem nie tylko implementacji nowych technologii, ale także zapewnienia pracownikom odpowiednich umiejętności, aby mogli efektywnie z nich korzystać. Dobrym przykładem używania technologii w celu podniesienia kompetencji oraz efektywności pracowników są szkolenia w VR (rzeczywistości wirtualnej) np. ze spawania lub malowania hydrodynamicznego, gdzie kursant może w środowisku wirtualnym ćwiczyć trzymanie narzędzia (spawarki lub dyszy) i operowanie nim. Dodatkowo podczas sesji szkoleniowej mierzone jest szacowane zużycie materiału np. farby przez co pracownik uczy się ekonomiczniejszego korzystania z narzędzi jakimi pracuje.

Podsumowanie

Niedobór wykwalifikowanej kadry technicznej w Polsce to problem, który wymaga natychmiastowych działań. Inwestycje w edukację, szkolenia oraz nowoczesne technologie to kluczowe elementy strategii, które mogą pomóc w rozwiązaniu tego problemu. Firmy muszą być gotowe na współpracę z sektorem edukacyjnym i rządem, aby wspólnie stawić czoła temu wyzwaniu. Tylko wtedy polska gospodarka będzie mogła dalej dynamicznie się rozwijać i konkurować na międzynarodowej arenie.

Źródła:

Automation World, „Challenges in Industrial Automation”

Pracuj.pl, „Branża budowlana i przemysłowa na fali wzrostu” (link)

Polski Instytut Ekonomiczny, raport „Rynek pracy w Polsce 2024”

LinkedIn, „Future of Work”